Tarihçe

Boğaziçi Üniveritesi’nin kökleri, 19. yüzyıl ortalarındaki Robert Koleji’ne dayanmaktadır. Okulun tarihsel kimliği kronolojik olarak aşağıdaki şekilde sıralanmıştır:

 

Zengin bir Amerikan endüstrici olan Christopher Robert'ın Türkiye'de Amerika'daki örneklerine benzer şekildeİngilizce öğretim veren bir modern üniversite kurma planları yapmaktadır. O sıralarda Cyrus Hamlin, Bebek'te bir okul, fırın ve temizlemeci işletmekte olan bir Amerikan okul müdürüdür. Robert Koleji, bir eğitmen ve bir hayırsever olan bu iki kişinin işbirliği ile kurulmuştur.

  

New York Eyaleti İdare Meclisi Robert Koleji’ne Edebiyat alanında lisans diploması verme yetkisini sağlayacak bir statü verir. Yine 1864 yılında, yönetim kurulu ilk başkanı olan Robert’le bir mütevelli heyeti kurulmuştur. Bu kurul, o zamandan itibaren okula yönetim ve destek sağlayan kurulun ta kendisidir. Robert tarafından yapılan 30.000$ bedelindeki ilk katkı, o günden itibaren sayısız kişinin desteğiyle büyümeye devam eder.

 

Sultan Abdülaziz’den gelen bir İmparatorluk Hükmü olan “irade” ile kolejin bir eğitim kurumu olarak çalışma hakkı onaylanmış ve Rumelihisar’ın yükseklerinde uygun bir kampüs inşa edilmesine izin verilmiştir. Bunun üzerine Hamlin hemen yeni kampüsü kurma çalışmalarına başlamıştır. Yaptığı ilk bina kolej ruhunun yenilikçi anlayışının iyi bir örneğidir. Çelik kirişlerin gerçek anlamda ilk modern kullanımına örnek teşkil eden Hamlin Salonu üzerine tarihçi Arnold Toynbee şöyle bir deyişte bulunmuştur: “ ... yaratıcı bir amatör tarafından Boğaziçi’nin kıyılarına kurulmuştur, ve Hamlin tarafından ekilen tohumların Kuzey Amerika ve Batı Avrupa’da meyvelerini vermesi bir sonraki yüzyılı bulmamıştır."

 

Hamlin ve Robert’in kurulum için başlangıçta gösterdikleri çabalar sonucu gelişme devam eder. Kolej yer ve faaliyet kapsamı anlamında büyüyerek 20. yüzyılın başlarında Ortadoğu’da lider bir enstitü haline gelir. George Washburn (1877-1903) ve Caleb Gates (1903-1932) bu dönemde görev almış önemli başkanlardandır. Kolej, ayrıca John S. Kennedy, Olivia Stokes ve Dodge ve Huntington ailelerin de dahil olduğu bazı bağışçılardan cömert destekler almştır. Söz konusu olan başkan ve bağışçılar, bilindiği üzere Kennedy Binası, Hamlin Salonu, Washburn Salonu, Anderson Salonu gibi binalarda isimleriyle hatırlanmaktadırlar. Bu dönemdeki öğrenci yapının yarattığı kompozisyon, Osmanlı İmparatorluğu’nun muhtelit kültürünü yansıtmıştır.

   

1923 yılında Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasıyla okul, cumhuriyet gençliğinin eğitimi amacına yoğunlaşır. Bu geçiş, eski mezunların yardımıyla yumuşak bir biçimde yaşanır. Okulun ilk Türk müdür yardımcısı olan Hüseyin Pektaş, aynı zamanda kolejin ilk müslüman mezunu olarak iki anlamda da bir kilometre taşı olmuştur. Kolej, Türk halkının monarşik bir imparatorluk düzeninden modern bir cumhuriyet yönetimine geçişi yaşadığı bu süreçte, bir akademik enstitüden beklendiği üzere politik olarak tam bir tarafsızlık gösterir.

 

Robert Koleji, İdari ve İktisadi Bilimler, Mühendislik, Fen Edebiyat ve Eğitim alanlarında yüksek öğretim kurumu olma statüsü kazanır.

 

Yıllar süren işbirliği ve koordinasyonun ardından 1971 yılında, Robert Koloji Yüksek Okulu Türkiye Devleti’nin değerlendirme sürecinden geçer. Bunun arkasındaki itici güç, Türkiye’nin o tarihlerde Ulusal Üniversite sistemini geliştirme sürecine girmesi ve Robert Koleji kurumunun çağdaş anlamda bu bakımdan önemli ölçüde tanınmasıdır. Robert Koleji Rumelihisarı Kampüsü’nü boşaltır ve üniversite tesislerini Türkiye Cumhuriyeti’ne bağışlar. Bu durum, 18 Mayıs 1971 tarihli protokolde şu kelimelerle anlatılmıştır: “...Türkiye Hükümeti bir üniversite kurmak amacıyla Robert Koleji Yüksek Okulu’nun tesis ve imkanlarından yararlanabilir...”

 

Sahip olunan kısıtlı kaynaklara rağmen ilk lisansüstü dersleri ve lisansüstü derece programları bu periyodta başlar. Yorgo İstefanopulos kuşağının önemli isimlerinden Hüseyin Abut (North Carolina Eyalet Üniverstiesi), Okan Ersoy(Purdue Üniversitesi), Bülent Sankur(Rensselaer Polytechnic Enstitüsü) ve Okay Kaynak (Birmingham Üniversitresi) ile 1973 yılında lisanstü ders ve programları hızla gelişir ve BUEE M.Sc ve Ph. D derece programlarına başlar. Dr. Tangül Başerdem, yalnızca EE Departmanı’nın değil, aynı zamanda Boğaziçi Üniversitesi’nin de ilk PhD mezunu olmuştur.

1970-2010 yılları arasıdaki lisans programlarının karşılaştırması aşağıda tablolanmıştır:

 

Yüksek Öğrenim Kurumunu’nun kurulumu yasasıyla Türkiye’deki üniversiteler daha etkin hale getirilir ve yönetimleri daha merkezi bir hale gelir. Anadolu şehirlerinde birçok üniversitenin açılmaya başlamasıyla, daha gelişmiş ünivesiteler için her zaman faydalı olmayacak olsa da yüksek öğrenimin yasal anlamda düzenlenmesi gereklilik haline gelmiştir. Bölümümüz o yıllarda bölümümüzün araştırma bütçesi daha çok desteklenmektedir ve kadro, Selim Şeker (Washington Ünivertisi) Avni Morgül (İstanbul Teknik Üniversitesi), Feza Keresteci (Manchester Üniversitesi), Ayşın Baytan Ertüzün (Boğaziçi Üniversitesi), Yağmur Denizhan (Boğaziçi Üniversitesi) ve Yasemin Palanduz Kahya (Boğaziçi Üniversitesi) katılımyla genişlemiştir.

 

Ülke araştırma destek bütçelerine önem vermeye başlar ve Türk akademisyenler arasında uluslarası yayın ve alıntılar konusundaki farkındalık artmaya başlar. Bu durum, bizim bölümümüze de yansır: Makale saylarında ve fon destekli araştırma projelerinde ciddi anlamda bir artış meydana gelir ve bunun yanında birçok yeni araştırma laboratuvarı kurulur. Bu dönemde bölümümüze katılan kişilerden bazıları, Levent Arslan (Duke Üniversitesi), Günhan Dündar (Rensselaer Polytechnic Enstitüsü), Kemal Cılız (Rochester Üniversitesi), Işıl Bozma (Yale Üniversitesi), Hakan Deliç (South Louisiana Üniversitesi), Oğuzhan Çiçekoğlu (İstanbul Teknik Üniversitesi)’dir.

 

21. yüyılla beraber BUEE, başarı göstererek 1999, 2004 ve 2009 yıllarında ABET’in (Accreditation Board of Education in Technology) eğitimde kalite sertifikasını almaya hak kazanır ve bu şekilde uluslarası akreditasyon alır. Yayınladığımız araştırma makaleleri önemli oranda artar, bir çok yeni araştırma laboratuvarı kurulur, uluslarası değişim anlaşmaları imzalanır, ulusal ve uluslarası seviyede çok sayıda proje kazanılır. Bu zaman diliminde bir çok yeni öğretim üyesi bölümüze katılmıştır. Bazı isimler şöyle sıralanmıştır: Burak Acar (Bilkent Üniversitesi and Stanford Üniversitesi), Murat Saraçlar (John Hopkins Üniversitesi), Mutlu Koca ( Califormia Irvine Üniversitesi), Ahmet Öncü (Tokyo Üniversitesi), Hamdi Torun (Georgia Teknoloji Enstitüsü), Faik Başkaya (Georgia Teknoloji Enstitüsü), Arda Yalçınkaya ( Danimarka Teknik Üniversitesi), Mehmet Akar ( Ohio) Üniversitesi, Şenol Mutlu (Michigan Üniversitesi)

 

• Haldun Gürmen (1971-1975) 

• Sabih Tansal (1975-1976 ve 1982-1992)

• Necmi Tanyolaç (1976-1982)

• Yorgo Istefanopulos (1992-1998)

• Okyay Kaynak (1998-2000)

• Kadri Özçaldıran (2000-2006) 

• Günhan Dündar (2006-2009)

• Bülent Sankur (2009-2012)

• Yasemin P. Kahya (2012-2021)

• Murat Saraçlar (2021- )